1. Trầm hương là gì?
2. Gỗ trầm hương có mấy loại
   2.1. Trầm hương tốc banh là gì?
   2.2. Trầm hương tốc bông là gì?
   2.3. Trầm hương tốc kiến là gì?
   2.4. Trầm hương tốc lào là gì?
   2.5. Trầm hương tốc vườn là gì?
   2.6. Trầm hương tự nhiên là gì?
3. Đốt trầm hương có tốt không?
4. Tác dụng trầm hương mang lại
5. Cách làm tinh dầu trầm hương
6. Cách nhận biết trầm hương
7. Giá gỗ trầm hương trên thị trường

1. Trầm hương là gì?

Biết trầm hương lâu như vậy bạn có biết trầm hương tiếng anh gọi là gì không? Trầm hương hay còn được gọi với lên tiếng anh là Agarwood. Đây không phải là một cây gỗ trầm hương mà là bộ phận, khu vực bị thương của một loại cây thuộc họ Dó (Aquilaria). Những vết thương có thể được tạo ra do sự tác động của thời tiết hoặc côn trùng. Ngoài ra, vết thương đó cũng có thể do con người tác động vào cây như: khoan, đục, khoét chủ động hoặc bơm các loại hóa chất, vi sinh phá hủy thân cây. 

Tại những vết thương sẽ tiết ra một chất mủ cùng với tác động khí hậu, thổ nhưỡng và các yếu tố khác lâu ngày tạo thành lớp Dầu Trầm bao bọc xung quanh. Lượng dầu quanh thân gỗ tạo được theo thời gian có những giá trị đặc biệt và rất thơm gọi là Trầm hương. Trầm hương khi ngửi sống bên ngoài có loại không thơm, có loại thơm ít. Khi đốt, hương trầm tỏa ra thơm ngát do đốt cháy lượng tinh dầu có bên trong. Hương trầm thơm tuy dịu nhẹ, thoang thoảng nhưng đậm sâu, sang trọng khó diễn tả bằng lời. Mùi thơm này hiếm có loại hương liệu hoặc hương thơm tự nhiên nào sánh được. Chất lượng của Trầm hương được tạo ra phụ thuộc vào các yếu tố như: giống trầm hương, thổ nhưỡng, khí hậu, kỹ thuật và thời gian tạo Trầm…

Trầm hương thường được trồng phân bố ở Đông Nam Á và đảo New Guinea. Ở Việt Nam bạn có biết trầm hương ở đâu nhiều nhất không? Hai tỉnh có mạng lưới trầm hương nhiều nhất là Quảng Nam và Huế.

2. Gỗ trầm hương có mấy loại

Hiện nay, trên thị trường trầm hương được sử dụng khá phổ biến, nên các nhà chuyên gia đã tạo ra nhiều loại trầm hương khác nhau. Cùng nhau điểm một số loại trầm hương nhé.

2.1. Trầm hương tốc banh là gì?

Trầm hương tốc banh hay còn được gọi là trầm banh là một trong những loại trầm tốc tốt nhất nhờ vào lượng tinh dầu khá nhiều, dễ dàng nhìn thấy vân tốc trầm khá dày. Tốc banh có thời gian tụ trầm dài hơn so với các loại trầm tốc thông thường nên được đánh giá là có giá trị khai thác cao. Ngoài ra, trầm banh có mùi hương rất đặc trưng của trầm hương, do đó người dùng thường khá ấn tượng trước tác dụng của tinh dầu trầm hương banh. Trầm banh có độ lưu hương rất lâu, đặc biệt ở những loại trầm banh lâu năm nhiều tuổi.

2.2. Trầm hương tốc bông là gì?

Trầm hương tốc bông (Trầm tốc bông) có quá trình hình thành giống như những loại trầm khác. Nó là phần gỗ được tìm thấy ở thân cây Dó Bầu. Do quá trình cây bị tổn thương sẽ trực tiếp tiết nhựa để chữa lành và phục hồi. Lâu dần, tại vị trí đó sẽ có hiện tượng tích tụ tinh dầu thành trầm hương. Có một điểm khác biệt khiến trầm tốc bông khác với những loại trầm hương còn lại đó chính là nó có thời gian tích trầm ngắn nên giá trị của loại trầm này thấp hơn. Trầm tốc bông thường có màu vàng nhạt đặc trưng cùng các vân gỗ hiện lên rất rõ ràng và những vân gỗ này sẽ có màu sẫm hơn nhờ chứa tinh dầu.

2.3. Trầm hương tốc kiến là gì?

Trầm hương tốc kiến là một trong những loại gỗ trầm có giá trị trên thị trường, thuộc vào nhóm gỗ trầm tốc thiên nhiên. Quá trình hình thành nên loại này là do sâu đục thân trên cây dó bầu kết hợp với dịch của loại kiến làm tổ trên thân cây. Chính sự kết hợp này vô tình tạo nên loại trầm hương tự nhiên mang tên trầm hương tốc kiến.

2.4. Trầm hương tốc lào là gì?

Trầm hương tốc lào (Trầm tốc Lào) có nguồn gốc từ nước Lào đặc trưng mùi hương ngọt lạ, dịu nhẹ. Đây là một loại gỗ trầm hương quý, được hình thành từ cây Dó Bầu. Thời gian tụ trầm của tốc Lào rừng thường ngắn nên các tia dầu cũng chưa khuếch tán khắp khối gỗ. Tuy nhiên trầm tốc Lào vẫn mang lại giá trị kinh tế cao và có nhiều công dụng trong cuộc sống.

2.5. Trầm hương tốc vườn là gì?

Khác với những loại trầm tự nhiên khác, trầm tốc vườn sẽ được trồng tại vườn. Quá trình sản xuất và thu hoạch hàng loạt để có thể tạo ra sản lượng đáp ứng nhu cầu tiêu thụ. Màu của trầm tốc vườn thường rất đều và nhạt không bị lệch tông màu. Ngoài ra, Tinh dầu trên các thớ gỗ phân bố khá đều và lượng tinh dầu ít nên trọng lượng gỗ khá nhẹ.

2.6. Trầm hương tự nhiên là gì?

Cây trầm hương tự nhiên là một loại cây quý giá nhất trong các loại trầm hương vì nó được tạo ra hoàn toàn từ tự nhiên, không có sự tác động của con người. Gỗ trầm hương tự nhiên ngày nay rất khó kiếm và hiếm gặp do diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp, và do sự săn lùng quá gắt gao của con người khiến sản lượng trầm tự nhiên sinh ra không kịp đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của con người. Gồm có 3 loại: kỳ nam, trầm hương và trầm tốc.

• Trầm hương Kỳ nam: là vật phẩm có giá cao nhất trong dòng họ Trầm. Kỳ nam được phân thành 4 loại: Hắc kỳ, Thanh kỳ, Bạch kỳ, Huỳnh kỳ. Khi đốt kỳ nam có khói bay cao thẳng một đoạn dài trước khi tan ra. Kỳ nam hiện nay rất hiếm, giới chơi Trầm trên thế giới săn lùng và tìm được nguồn hàng này là không hề dễ.

• Trầm hương: Có thể nói trầm hương và kỳ nam là 2 loại khá phổ kiến và hiếm nhất. Là loại có lượng tinh dầu cũng tương đối nhiều chỉ sau kỳ nam. Trầm hương được phân loại thành 7 cấp độ từ 1 đến 7 dựa vào độ ăn dầu của Trầm. Trầm hương có vị cay, đắng, khi đốt tạo làn khói bay thẳng rồi thành vòng tròn và tan ra. Tùy theo khu vực và loại Trầm tự nhiên có các màu: đen, sẫm, nâu, vàng…

• Trầm tốc: Sau trầm hương là phần gỗ có dầu nhưng không nhiều và khi đốt vẫn có mùi rất thơm được gọi là Tốc Trầm hương. Phần gỗ bên ngoài xa hơn chỉ còn các tia dầu sót lại gọi là Giác Trầm.

3. Đốt trầm hương có tốt không?

Đốt trầm hương là thói quen đối với nhiều người từ xưa đến nay. Họ tin rằng, mùi hương thơm tự nhiên và nhẹ nhàng tỏa ra từ những mẩu trầm hương sẽ mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe. Hương thơm dễ chịu từ trầm hương sẽ giúp cho tâm trạng bạn được thư giãn hơn, an thần hơn và thoải mái hơn. Trên thực tế cho thấy rằng, việc đốt trầm hương có tác dụng rất lớn đối với việc cân bằng vận khí, hanh thông nhà ở. Bên cạnh đó, đốt trầm hương cũng có tác dụng rất lớn lên sức khỏe vì vậy gia chủ có thể sử dụng trầm hương và đốt trầm hương hằng ngày. Tuy nhiên trầm hương là vật phẩm có giá trị kinh tế khá cao vì vậy để tránh lãng phí gia chủ nên sử dụng trầm hương vào những dịp quan trọng để cảm nhận hết được những giá trị của trầm mang lại. Vì vậy, việc đốt trầm hương có thể xem như một thói quen tốt và lành mạnh.

4. Tác dụng trầm hương mang lại

Như chúng ta đã biết, con người đã nhận rất nhiều lợi ích của trầm hương về cả mặt sức khỏe lẫn phong thủy.

• Tác dụng của trầm hương với sức khỏe:Trầm hương mang đến hương thơm nhẹ nhàng với mùi gỗ vừa ấm áp vừa thanh khiết, sẽ khiến bạn cảm thấy thư giãn, tinh thần dễ chịu hơn, bớt đi những căng thẳng, áp lực trong cuộc sống. Ngoài ra, đèo vòng trầm hương thường xuyên còn giúp hạn chế cơn nóng giận, mất bình tĩnh và giúp lưu thông khí huyết tốt hơn. Rất nhiều người đã cải thiện sức khỏe, cảm thấy thư thái hơn khi sử dụng trầm hương trong một thời gian liên tục. Hơn thế nữa, trong trầm hương có nguồn năng lượng dồi dào dương khí sẽ giúp ngăn cản tà khí, vận rủi để bảo vệ gia chủ bình an.

• Tác dụng của trầm hương trong phong thuỷ:Tác dụng lớn nhất của trầm hương trong phong thuỷ là giúp tẩy trừ uế khí, trừ tà ma, đẩy lùi vận xui. Có lẽ vì tác dụng của trầm hương trong phong thuỷ vô cùng nổi bật mà chúng được sử dụng  trong nhiều tôn giáo. Trầm hương được mệnh danh là mùi hương của Niết Bàn và hiện diện ở rất nhiều nghi lễ của Phật Giáo. Ngoài ra, trầm hương không chỉ giúp xua tan uế khí, điềm xấu mà còn đem lại may mắn và tài lộc cho người đeo.

5. Cách làm tinh dầu trầm hương

Quy trình sản xuất tinh dầu trầm hương nguyên chất được xem là quy trình rất độc đáo. Việc chiết xuất tinh dầu trầm hương được thực hiện chủ yếu theo 2 phương pháp: chưng cất và trầm tích.

• Phương pháp chưng cất: 

Chưng cất được biết đến là phương pháp sản xuất tinh dầu trầm vô cùng hiệu quả và tiết kiệm. Toàn bộ quy trình này phải trải qua rất nhiều công đoạn mới có thể chiết xuất được tinh dầu trầm hương với độ tinh khiết rất cao. Việc đầu tiên cần làm trước khi chưng cất là lựa chọn trầm hương chất lượng, đem đi xay thành bột và tiến hành ủ lên men. Thời gian ủ khoảng từ 15 – 30 ngày, hoặc thậm chí có thể lâu hơn tùy vào từng trường hợp. Khi ủ Bột trầm thường có mùi hôi và khá khó chịu.

Sau khi ủ xong, bột trầm sẽ được cho vào 1 nồi chưng cất chuyên dụng và đun với nước. Có một ống hơi sẽ được gắn vào nắp nồi, ống hơi này đi qua 1 bộ phận có tác dụng làm lạnh. Nhờ vậy, hơi nước trong quá trình đun bốc lên sẽ ngưng tụ và chảy vào phễu chiết. Quá trình này lặp lại liên tục, tương đối giống với việc chưng cất rượu và thời gian chưng cất sẽ kéo dài chừng 48 – 72 tiếng, phụ thuộc vào trang thiết bị, kỹ thuật chưng cất. Kết quả thu được là tinh dầu trầm hương có lẫn chút tạp chất và nước, để có thành phẩm cuối cùng thì tinh dầu trầm tiếp tục trải qua khâu loại bỏ tạp chất, nước.

Phương pháp này bảo vệ dầu được chiết xuất ở một mức độ nhất định, vì nước xung quanh hoạt động như một rào cản để ngăn chặn nó quá nóng. Mặc dù chưng cất nước là phương pháp phổ biến nhất để chiết xuất và cô lập các loại dầu cho nước hoa, nhiệt độ cao cũng có thể phá hủy các phân tử hương thơm tinh tế nhất, vì vậy chưng cất nước có xu hướng là phương pháp được ưa thích hơn. Nhưng nó là một quá trình tốn thời gian và cần một lượng lớn nguyên liệu thực vật.

• Phương pháp trầm tích:

Đầu tiên ta cần chuẩn bị nguyên liệu gồm có: gỗ, miếng trầm hương và bỏ vào ngâm trong bình chứa chất dung môi có sẵn, hỗn hợp này sẽ được xáo trộn lên đều đặn trong suốt quá trình ly trích. Đây là phương pháp tẩm trích. Sau đó, xử lý phần dung dịch cần ly trích. Đây là công đoạn sau diễn ra sau khi tiến hành tẩm trích xong, khi đó dung dịch ly trích sẽ được lấy ra và đem đi xử lý để thu hồi dung môi hữu cơ với phương pháp cơ quay. Đây còn được gọi là phương pháp chưng cất dưới áp suất thấp.

Sau khi dung môi đã được thu hồi thì sản phẩm thu được sẽ là một hỗn hợp đặc sệt bao gồm chất béo, nhựa, tinh dầu và sáp. Do đó cần phải tách riêng tinh dầu với hợp chất này sử dụng phương pháp chưng cất bằng hơi nước. Với phương pháp này thì tinh dầu trầm hương sẽ không thu được nhiều nhưng mùi hương lại rất đậm đặc và thơm rất lâu. Sau đó, tách phần dung dịch từ bã ra. Trong phần bã thông thường có thể còn chứa một lượng tinh dầu nhất định. Phần dung dịch này thông thường sẽ được lấy ra bằng các phương pháp thủ công như lọc ép, chưng cất hơi nước hoặc ly tâm.

6. Cách nhận biết trầm hương

Trầm hương ngày càng được sử dụng phổ biến kéo theo nhiều cơ sở làm giả vô cùng tinh vi. Do đó, người mua nên trang bị cho mình cách nhận biết gỗ trầm hương tự nhiên để tránh mua phải sản phẩm kém chất lượng.

• Bằng cách quan sát: Cách phân biệt trầm hương thật phổ biến nhất là quan sát bề mặt gỗ của trầm hương. Trầm hương thật thường có màu sắc tự nhiên, màu nâu đậm nhạt không đều, những vân dầu nhìn sắc nét và nổi bật trên nền gỗ. Chứ không có màu nâu sẫm và bóng loáng như loại giả. Ngoài ra, khi cầm trầm hương thật bạn sẽ có cảm giác nặng tay hơn trầm hương giả.

• Bằng cách ngửi mùi hương: Bạn có thể phân biệt trầm tự nhiên thật hay giả bằng cách ngửi mùi hương. Trầm hương thật luôn có mùi hương thoang thoảng, nhè nhẹ, khiến bạn rất dễ chịu. Trầm giả sẽ có mùi nồng và mạnh ngay lập tức vì được tẩm tinh dầu hương liệu, tuy nhiên để lâu trầm giả sẽ mất mùi nhanh và có thể khó chịu, gây hại cho sức khỏe người sử dụng. Trong khi mùi của trầm hương thật là vĩnh viễn, đặc biệt nếu là vòng tay làm từ trầm thật thì càng đeo hương thơm càng đậm.

7. Giá gỗ trầm hương trên thị trường

Thị trường hiện nay có vô số sản phẩm được làm từ trầm như: rượu trầm hương, nhẫn trầm hương, nước hoa trầm hương, bút trầm hương, trà trầm hương, trà trầm hương, trầm hương treo xe hơi… Các sản phẩm từ trầm hương rất nhiều nhưng để mua các sản phẩm từ trầm bạn phải có kiến thức trầm hương và biết giá của gỗ trầm hương. Giá gỗ trầm hương hiện nay dao động bình quân trong khoảng 50.000 USD – 200.000 USD/kg. Nếu gỗ trầm hương kỳ nam có thể đắt hơn khoảng 100.000 USD – 800.000 USD/kg. Một số nơi nổi tiếng về trầm hương ở Việt Nam: Trầm hương đất quảng, trầm hương quảng nam, trầm hương tiên phước…